Cyberprzestępcy najczęściej łowią przypadkowe osoby – niezmiennie jednym z głównych zagrożeń dla internautów, obserwowanych przez zespół CERT Polska pozostaje phishing. Pozornie nieszkodliwe maile, często wzywające do pilnego działania, mogą prowadzić do fałszywych witryn wyłudzających dane.Celem przestępców, którzy stoją za tego typu oszustwami jest zdobycie poufnych danych – najczęściej loginów i haseł do konkretnych usług – poprzez podszywanie się pod zaufane instytucje lub osoby. W tym celu rozsyłają oni wiadomości e-mail zawierające linki do fałszywych stron, które wyglądają niemal identycznie jak oryginalne witryny.
Samo kliknięcie w taki link nie jest groźne, ale zalogowanie się na spreparowanej stronie kończy się tym, że nasze dane trafiają bezpośrednio do cyberprzestępców. Następnie często dochodzi do zmiany hasła, co uniemożliwia właścicielowi dostęp do własnego konta.
Phishing w praktyce
Coraz więcej codziennych spraw załatwiamy online – robimy zakupy, kontaktujemy się z bliskimi, logujemy się do banku czy urzędów, ale wraz z rozwojem technologii rośnie także częstotliwość wyłudzeń. Dlatego to tak ważne, żeby zachować czujność podczas codziennego korzystania z sieci. W atakach phishingowych cyberprzestępcy często sięgają po sprawdzoną i skuteczną metodę manipulacji – socjotechnikę.
Jednym z najczęściej spotykanych i najprostszych scenariuszy, które obserwują eksperci z CERT Polska, jest masowe rozsyłanie wiadomości phishingowych na przypadkowe adresy e-mail. W takich kampaniach oszuści zazwyczaj podszywają się pod administratorów poczty elektronicznej – zarówno w nazwie nadawcy, jak i treści wiadomości – informując o rzekomych naruszeniach lub zablokowaniu konta. Tego typu wiadomości są często napisane niedbale, zawierają błędy językowe oraz próbują sprawiać wrażenie automatycznych powiadomień systemowych.
Jak się bronić przed phishingiem?
Najlepszą ochroną niezmiennie pozostaje zachowanie zdrowego rozsądku. Przed kliknięciem linku, otwarciem załącznika czy wpisaniem danych – warto się na moment zatrzymać.
W przypadku otrzymania podejrzanej wiadomości e-mail warto zwrócić szczególną uwagę na adres nadawcy – czy wygląda znajomo i poprawnie? Cyberprzestępcy często podszywają się pod znane firmy lub instytucje, używając adresów łudząco podobnych do prawdziwych – np. zamiast @bank.pl może być @bannk-pl.com. Należy też uważnie przeczytać treść wiadomości – oszustwa często zawierają błędy gramatyczne lub dziwne sformułowania.
Przed zalogowaniem się na jakiejkolwiek stronie upewnij się, że adres w przeglądarce zgadza się z oficjalną domeną serwisu. Zwracaj uwagę na literówki, dziwne znaki, końcówki domen (np. .net zamiast .gov.pl) i nazwę wyświetlaną obok adresu – może być fałszywa. Jeśli masz wątpliwości, wejdź na oficjalną stronę danej organizacji i porównaj dane kontaktowe. Nie ufaj wiadomości tylko dlatego, że „wygląda profesjonalnie”. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, wstrzymaj się z podawaniem danych i skontaktuj się z pomocą techniczną danej firmy albo zgłoś podejrzenie przez nasz formularz kontaktowy.
Zdrowy rozsądek to podstawa, ale warto sięgnąć także po dodatkowe zabezpieczenia. Aby lepiej chronić się przed phishingiem, rozważ użycie menadżera haseł i ustaw go tak, by automatycznie wypełniał dane logowania. Dzięki temu, jeśli trafisz na fałszywą stronę – formularz nie zostanie uzupełniony.
Polecamy temat: Jak bronić się przed manipulacją w sieci? >>
Dodatkową warstwą bezpieczeństwa może być włączenie uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA). Choć nie zabezpiecza ono przed każdym rodzajem phishingu, to z pewnością utrudnia dostęp do konta w przypadku prostych ataków.
Warto również używać silnych, unikalnych haseł dla każdego serwisu – dzięki temu, nawet jeśli jedno z nich zostanie przechwycone, inne konta pozostaną bezpieczne.
Pamiętaj o regularnym aktualizowaniu oprogramowania. Poprawki bezpieczeństwa chronią przed znanymi lukami. Chodzi tu zarówno o system operacyjny, jak i przeglądarki, aplikacje oraz programy antywirusowe. Zawsze korzystaj też z legalnego i aktualnego oprogramowania antywirusowego — nie instaluj „darmowych” wersji z niepewnych źródeł – mogą zawierać ukryte zagrożenia.
Co zrobić, jeśli doszło do wyłudzenia danych?
Nie zwlekaj – jak najszybciej skontaktuj się z administratorem usługi, której dane zostały przejęte i poinformuj o sytuacji. Choć CERT Polska nie może pomóc w odzyskaniu konta, zachęcamy do zgłoszenia incydentu za pomocą formularza. Przekazanie adresu podejrzanej strony pomoże nam w podjęciu działań blokujących zagrożenie i zabezpieczeniu innych użytkowników.
Źródło informacji: CERT Polska